9 sự thật thú vị về món mì Lasagna trứ danh của Ý
- 25/07/2016
- ẨM THỰC THẾ GIỚI
- ẩm thực Ý, du lịch ý, Lasagna, Ý
Lasagna, món mì đút lò nhiều lớp với sốt cà chua, thịt băm và phô mai béo ngậy, từ lâu đã trở thành một trong những biểu tượng ẩm thực của Ý. Món ăn này không chỉ là một món ăn tối thịnh soạn mà còn là một tác phẩm nghệ thuật ẩm thực, mang trong mình cả một câu chuyện lịch sử và văn hóa phong phú. Dù quen thuộc trên khắp thế giới, lasagna vẫn ẩn chứa nhiều điều thú vị mà không phải ai cũng biết. Dưới đây là 6 sự thật hấp dẫn về món ăn trứ danh này.
Lasagna là một loại mì phẳng rất rộng thường được xếp chồng lên nhau xen kẽ với pho mát, nước sốt và các thành phần khác như thịt hoặc rau quả. Đặc trưng của món ăn này là vị béo ngậy của pho mát, chua dịu của nước sốt cà chua, mùi thơm của các loại rau húng quế với tiêu đen và vị ngọt của đường.
Nhân dịp chào đón Ngày lễ quốc gia Lasagna của Ý 29/7 hàng năm, chúng ta cùng tìm hiểu những sự thật thú vị xung quanh món ăn trứ danh này.
Tranh cãi về nguồn gốc của Lasagna
Mặc dù là một trong những món ăn Ý vô cùng nổi tiếng nhưng nguồn gốc của Lasagna lại bắt nguồn từ Hy Lạp cổ đại với hình thức đầu tiên của mì ống. Món ăn cơ bản đầu tiên chỉ có thành phần mì và sốt.
Một sự kiện khác xảy ra lại tiếp tục gây tranh cãi về nguồn gốc của Lasagna. Đó là khi các nhà nghiên cứu ở Anh tìm thấy một cuốn sách nấu ăn với công thức Lasagna vào năm 1930.
Tất nhiên, người Ý vẫn tuyên bố rằng họ là những người đầu tiên thực sự làm nên món Lasagna ngày nay với các lớp mì và nhân hoàn thiện.
Như vậy, về cơ bản ta có thể tổng kết rằng nguồn gốc của Lasagna bắt đầu từ Hy Lạp, các công thức đầu tiên của chúng đã tới nước Anh và Ý là nơi đã giúp chúng trở nên hoàn thiện, nổi tiếng nhất. Cả 3 đất nước đều đóng góp các vai trò làm nên lịch sử của món ăn tuyệt vời này.
“Lasagna” Không Phải Tên Của Món Ăn Ban Đầu
Bạn có biết rằng từ “lasagna” (số ít) hay “lasagne” (số nhiều) ban đầu không dùng để chỉ món ăn đút lò mà chúng ta biết ngày nay? Từ này có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp cổ đại “laganon”, chỉ một loại bột nhào phẳng, mỏng, được cắt thành dải. Người La Mã sau đó đã mượn từ này, biến nó thành “lasanum” – nghĩa là một chiếc nồi hoặc cái chảo dùng để nấu ăn.
Vì vậy, “Lasagna” ban đầu chỉ đơn thuần là tên của chiếc nồi dùng để đựng các lớp mì và sốt, chứ không phải bản thân món ăn. Phải đến sau này, khi cách chế biến trở nên phổ biến, cái tên mới gắn liền với món ăn.
Ban đầu, Lasagna không hề có cà chua
Món lasagna hiện đại gắn liền với sốt cà chua đậm đà, nhưng đây là một sự thay đổi khá gần đây trong lịch sử ẩm thực. Trước khi cà chua xuất hiện, các công thức lasagna truyền thống ở miền Bắc Ý, đặc biệt là vùng Emilia-Romagna, sử dụng sốt thịt bò băm được ninh nhừ với rượu vang và rau củ, gọi là ragù.
Tuy nhiên, lớp sốt chính tạo nên độ béo ngậy cho món ăn lại là sốt Béchamel (Besciamella) – một loại sốt kem trắng sánh mịn làm từ bơ, bột mì và sữa. Sự kết hợp giữa ragù, sốt Béchamel và phô mai Parmigiano-Reggiano đã tạo nên món Lasagne alla Bolognese kinh điển, một phiên bản không có cà chua nhưng vẫn vô cùng thơm ngon và đậm đà.
Những biến tấu của món Lasagna trên chính nước Ý
Ở Ý, cái nôi của Lasagna có nguồn gốc từ vùng Emilia-Romagna. Tuy nhiên không phải tất cả các vùng nước Ý đều tuân thủ theo đúng một công thức chế biến mà tùy từng nơi cũng có những sự biến thể khác nhau. Ở một số vùng, đặc biệt là ở các vùng phía Nam của Ý, nước sốt có thể là một loại nước sốt cà chua đơn giản và Ragu, trong khi ở các khu vực khác, đặc biệt là ở miền Bắc Ý, món nước sốt Bechamel được sử dụng rộng rãi.
Lasagna có thể được chế biến bằng… máy rửa bát
Có lẽ nhiều người sẽ bất ngờ trước điều này nhưng thực tế thì bạn hoàn toàn có thể. Cách thức thực hiện khá đơn giản, bạn chỉ cần đặt tất cả các thành phần của món ăn vào một chiếc đĩa hay khuôn tùy ý, sau đó dùng giấy bạc bọc kín lại rồi cho vào trong máy rửa bát. Bạn hãy lựa chọn nhiệt độ cao, khô và chế độ khử trùng. Máy rửa bát lúc này sẽ hoạt động như một nồi hấp và làm chín món Lasagna bên trong chẳng kém gì so với các dụng cụ bếp thông thường.
Món Lasagna nổi tiếng nhờ chú mèo Garfield
Một trong những điều giúp tên tuổi của Lasagna được biết đến rộng rãi hơn, đó chính là bộ truyện tranh chú mèo Garfield mà sau này đã được làm thành rất nhiều bộ phim hoạt hình. Trong truyện, chú mèo béo Garfield cực kỳ yêu thích món Lasagna.
Lasagna Là Một Trong Những Món Pasta Cổ Nhất Lịch Sử
Một trong những sự thật đáng ngạc nhiên về lasagna là món ăn này có lịch sử lâu đời hơn bạn tưởng rất nhiều. Tài liệu đầu tiên nhắc đến một món ăn tương tự có thể bắt nguồn từ người La Mã cổ đại. Tuy nhiên, công thức lasagna hiện đại đầu tiên được ghi nhận xuất hiện trong cuốn sách dạy nấu ăn thời Trung Cổ Liber de Coquina ở Ý vào thế kỷ 14.
Công thức này mô tả một món ăn được làm từ mì ống xen kẽ với phô mai và gia vị. Điều đặc biệt là công thức này hoàn toàn không có cà chua, vì cà chua chỉ được giới thiệu vào châu Âu từ châu Mỹ vào thế kỷ 16 và phải mất hàng thế kỷ sau mới trở nên phổ biến trong ẩm thực Ý.
Có Hai Phong Cách Lasagna Truyền Thống Khác Biệt
Hầu hết mọi người chỉ biết đến một loại lasagna, nhưng thực tế, có hai phong cách lasagna truyền thống rất khác nhau ở Ý, đại diện cho hai miền Nam – Bắc.
Lasagne alla Bolognese (từ vùng Bologna, miền Bắc): Đây là phiên bản nổi tiếng nhất, với các lớp mì pasta được làm từ bột mì trộn với rau chân vịt để có màu xanh độc đáo. Nước sốt gồm ragù (sốt thịt băm) và sốt Béchamel, xen kẽ với phô mai Parmigiano-Reggiano. Món ăn này tập trung vào sự tinh tế, cân bằng của hương vị.
Lasagne di Carnevale (từ vùng Naples, miền Nam): Phiên bản này phức tạp hơn nhiều, được nấu đặc biệt trong các dịp lễ hội như Carnevale. Lasagna của vùng Naples thường được làm từ sốt thịt heo, thịt viên nhỏ, xúc xích, phô mai mozzarella, phô mai ricotta và thậm chí cả trứng luộc. Đây là một món ăn thịnh soạn, thể hiện sự phóng khoáng và đa dạng của ẩm thực miền Nam Ý.
Lasagna Cũng Có Phiên Bản Ngọt Hấp Dẫn
Đừng vội nghĩ rằng lasagna chỉ có thể là món mặn. Trên thực tế, nhiều đầu bếp sáng tạo đã biến tấu món ăn này thành một món tráng miệng độc đáo và đầy bất ngờ. Lasagna ngọt giữ nguyên cấu trúc nhiều lớp, nhưng thay thế các nguyên liệu mặn bằng những nguyên liệu ngọt ngào như sô cô la, kem ricotta trộn đường, kem béo, trái cây tươi hoặc thậm chí là Nutella. Lớp “mì” có thể được làm từ bột bánh quy hoặc các loại bánh crepe mỏng. Món ăn này không chỉ mang đến hương vị mới lạ mà còn thể hiện sự linh hoạt của cấu trúc lasagna.
Ngày nay, Lasagna đã trở thành một món ăn phổ biến không chỉ ở Ý mà còn trên khắp thế giới, từ châu Âu tới châu Mỹ.
>> Sự đa sắc màu trong ẩm thực Ai Cập
