Ẩm thực đền chùa Hàn Quốc: Không chỉ là tôn giáo

The Editorial Board
30/06/2019
E.MAGAZINE, ẨM THỰC CHÂU Á
ẩm thực đền chùa, ẩm thực đền chùa Hàn Quốc, Baru gongyang, Editor picks, Phật giáo, Temple Stay
2 Comments

[Wanderlust Tips 06/2019] Với truyền thống hơn 1.700 năm, ẩm thực đền chùa Hàn Quốc mang đậm tính giáo lý của đạo Phật hướng mọi người tới một lối sống lành mạnh và hòa hợp với thiên nhiên. Với ý nghĩa đó, vượt qua phạm vi tôn giáo, ngày nay ẩm thực đền chùa Hàn Quốc được biết đến rộng rãi hơn như một nét văn hóa truyền thống bản địa đặc sắc.

[rpi]

Ẩm thực đền chùa là khái niệm để chỉ những món ăn được sử dụng hằng ngày trong các ngôi chùa Phật giáo tại Hàn Quốc. Đối với mỗi tín đồ Phật giáo, ăn uống không đơn thuần là thưởng thức hương vị mà còn là một hành vi tôn giáo rất quan trọng giúp nuôi dưỡng cơ thể và phát triển tâm hồn của con người. Cách mà các thành phần khác nhau được kết hợp hài hòa để tạo nên một món ăn đã cho chúng ta một bài học về cách chung sống hòa bình với vạn vật trong cuộc sống. Vòng sống của con người cũng giống như thực phẩm, như thức ăn chúng ta ăn hằng ngày, sinh ra từ thiên nhiên và cuối cùng cũng sẽ trở về lại với thiên nhiên.

Đối với mỗi một tín đồ Phật giáo, ăn cái gì và ăn như thế nào là một điều rất quan trọng.

ĂN CÁI GÌ?

Đức Phật đã dạy rằng, mỗi con người cần phải có lòng từ bi ôm lấy chúng sinh như chính mình và việc ăn thịt sẽ dập tắt hạt giống của lòng từ bi. Do đó, ẩm thực đền chùa Hàn Quốc không dùng thịt và các sản phẩm từ động vật, trừ các sản phẩm từ sữa. Ngoài ra, theo truyền thống, những món ăn trong ẩm thực đền chùa không được sử dụng 5 loại rau cay (oshinchae) là hành, tỏi, hẹ, hành lá và tỏi tây vì chúng sẽ cản trở việc thực hành tâm linh và gây phiền nhiễu khi thiền định.

Tiếp theo, do hầu hết các ngôi chùa của Hàn Quốc đều nằm ở vùng núi nên các loại thảo mộc, rau xanh dù là rễ, thân hay lá đều là những thành phần không thể thiếu để tạo nên những loại gia vị tự nhiên nhất như bột tảo bẹ, bột hạt tía tô, bột đậu chưa nấu chín và bột tiêu. Tất cả các loại gia vị đặc trưng này được sử dụng để cân bằng dinh dưỡng và tăng hương vị cho món ăn.

Ngoài ra, ẩm thực đền chùa Hàn Quốc còn sử dụng rất nhiều thực phẩm lên men như kim chi, tương đậu nành hay giấm. Các yếu tố dinh dưỡng được tạo nên thông qua quá trình lên men không chỉ giúp tăng hương vị cho món ăn mà còn giúp làm giảm cholesterol, ức chế ung thư và giảm lão hóa.

Khí hậu của Hàn Quốc có bốn mùa rõ rệt và phần lớn rau củ hay thực vật sẽ phát triển nhiều vào mùa xuân. Do đó, để có thể lưu trữ thực phẩm cho mùa đông mà không làm mất chất dinh dưỡng, các tăng ni đã sáng tạo ra nhiều kỹ thuật khác nhau để bảo quản thực phẩm như ngâm rau trong nước tương, trong giấm hay trong muối.

ĂN NHƯ THẾ NÀO?

Trong văn hóa ẩm thực đền chùa Hàn Quốc, baru gongyang là bữa ăn chính thức và là một nghi thức không thể thiếu trong các ngôi chùa Hàn Quốc. Tuy nhiên, nghi thức này không được thực hiện trong tất cả các bữa ăn hằng ngày mà thường được dùng vào những lễ nghi trang trọng hay trong các buổi thiền định chuyên sâu. Trong suốt nhiều thế kỷ, nó trở thành một yếu tố quan trọng trong các buổi thực hành hành vi tôn giáo.

Trong các bữa ăn baru gongyang, các tín đồ Phật giáo sẽ sử dụng một bộ bát gỗ được gọi là baru. Mỗi một cái bát ăn baru chứa đựng trong nó sự đơn giản, không cầu kỳ và chỉ được sản xuất nhằm một mục đích duy nhất là để ăn. Một bộ baru sẽ gồm bốn cái bát gỗ là bát đựng cơm (buddha baru), bát đựng canh (gook baru), bát đựng các món ăn phụ (banchan baru) và bát đựng nước (cheonsu baru). Những cái bát này có kích thước khác nhau và có thể chồng lên nhau để dễ dàng cất và mang theo.

Các món ăn trong ẩm thực đền chùa luôn được người đầu bếp nấu một cách chăm chút và cẩn trọng từ những nguyên liệu tự nhiên đầy dinh dưỡng. Bởi nhà Phật quan niệm rằng, mỗi bát ăn baru chứa đầy thức ăn sẽ tượng trưng cho phước lành mà mỗi tín đồ được ban tặng. Trong khi đó, một bát baru trống không và không được chăm chút cẩn thận muốn nói rằng bạn nên làm trống tâm trí đang bị lấp đầy bởi sự đau khổ và những ý nghĩ hão huyền của mình. Như vậy, với họ ăn cũng là một cách để thực hành tôn giáo, điều chỉnh hành vi và tâm trí của mình.

Do là một bữa ăn chính thức nên các quy định, các bước trong baru gongyang rất nghiêm ngặt và bắt buộc mọi người phải tuân thủ. Từ lúc bắt đầu cho đến lúc kết thúc, tất cả đều được thực hiện theo tiếng gõ nhịp của một dụng cụ gõ phách bằng tre.

Điều đặc biệt là trước khi ăn mọi người sẽ phải đọc một bài kinh để ghi nhớ xem bữa ăn này từ đâu mà có, nó đã được nấu như thế nào và liệu chúng ta có xứng đáng để thưởng thức nó hay không. Và năng lượng mà bữa ăn cung cấp sẽ giúp chúng ta bồi dưỡng cơ thể cũng như tâm trí như thế nào, đồng thời hy vọng bản thân mình sẽ đi đúng con đường giác ngộ. Sau đó, mỗi người sẽ dành một phần cơm của mình vào một cái bát chung để chia sẻ thức ăn với người nghèo đói.

Khi ăn, mọi người cần phải giữ nhịp độ với những người xung quanh và giữ im lặng, ngay cả âm thanh của đồ dùng cũng không được phép. Bên cạnh đó, mọi người chỉ được lấy một lượng thức ăn vừa đủ để có thể ăn hết, không được để dư thừa dù chỉ là một hạt cơm hay một ít bột ớt. Sở dĩ có quy định như vậy là vì theo Phật giáo, mỗi một sự sống đều giúp nuôi dưỡng cơ thể và cuộc sống của chúng ta, do đó mình không nên ăn một cách hoang phí. Bên cạnh đó, việc không có thức ăn thừa còn đồng nghĩa với việc là không có rác thải và đây sẽ là cách nhà Phật chung tay bảo vệ môi trường thiên nhiên.

ẨM THỰC ĐỀN CHÙA HÀN QUỐC QUA TRẢI NGHIỆM TEMPLE STAY

Ngày nay, ẩm thực đền chùa và bữa ăn baru gongyang không bị giới hạn trong phạm vi tôn giáo mà còn được sử dụng nhiều trong các chương trình Temple Stay tại các ngôi chùa lớn trên khắp xứ sở kim chi. Temple Stay mang đến cơ hội cho các du khách trải nghiệm Phật giáo Hàn Quốc, từ lối sống, các nghi lễ, các quy tắc và tâm linh hàng ngày của người dân bản địa. Rất nhiều du khách tới Hàn Quốc đã lựa chọn trải nghiệm này với khoảng thời gian ở trong một ngôi chùa Phật giáo và tham gia các hoạt động về tu hàng ngày, giúp bình an và sáng rõ tâm trí.

Không chỉ là du lịch một mình hay theo nhóm, Temple Stay cũng là một lựa chọn thích hợp cho các gia đình. Bởi, đây chính là cơ hội để cả gia đình, đặc biệt là con trẻ có thể học cách sống tự lập, biết tuân thủ quy tắc, nề nếp đạo đức, đồng thời rèn luyện sức khỏe. Hơn thế nữa, thông qua các bữa ăn, các món ăn và cách mà mọi người nâng niu từng hạt cơm, từng giọt nước hay từng miếng kim chi cũng sẽ giúp các con yêu và hòa hợp hơn với thiên nhiên, tiết kiệm và trân trọng những gì đang có. Rộng hơn nữa là các con sẽ biết thương yêu mọi người, biết quan tâm chia sẻ với những người kém may mắn hơn mình và trân trọng sự sống của muôn loài.

Như vậy, ẩm thực đền chùa và baru gongyang là một cách để chúng ta nghĩ về thiên nhiên, nghĩ về cộng đồng và bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với vạn vật xung quanh. Đó cũng sẽ là những trải nghiệm, những bài học quý giá mà chuyến du lịch Hàn Quốc mang lại cho gia đình bạn.