Điều gì xảy ra khi bạn ấn nút xả toilet máy bay?
Chất thải trên máy bay được xử lí như thế nào và điều gì sẽ xảy ra khi bạn ấn nút xả toilet máy bay? Xem lại hành trình phát triển của ngành hàng không, bạn sẽ càng cảm thấy thú vị hơn khi được khám phá quá trình hình thành nên chiếc toilet trên máy bay.
Trong giai đoạn đầu, khi anh em nhà Wright mới phát minh ra máy bay với thời gian bay là 12 giây thì hiển nhiên nhà vệ sinh toilet máy bay là điều quá xa vời. Trong khoảng 20 năm tiếp theo, máy bay thương mại bắt đầu xuất hiện. Trong thời kì này, người ta vẫn chưa quan tâm đến việc xây nhà toilet máy bay. Còn người có nhu cầu giải quyết như thế nào thì hiện nay chưa có sổ sách ghi chép lại.
Giai đoạn 1920 – 1930, việc xả chất thải được thông thẳng ra ngoài. Máy bay thời kì này bay khá thấp, nên việc xả thải không gặp quá nhiều khó khăn. Tuy nhiên, việc này gây ảnh hưởng đến việc môi trường bên dưới khi ta xả chất thải trực tiếp xuống.
Sau năm 1930, các máy bay bắt đầu xây dựng toilet máy bay riêng, thiết kế giống như nhà vệ sinh ở nhà. Sau khi bạn xả nước bồn cầu, chất thải sẽ được cuốn trôi vào khoang chứa nằm dưới máy bay. Bồn cầu này được tráng 1 lớp methylene lỏng màu xanh có vai trò diệt khuẩn. Tất nhiên chi phí để duy trì loại toilet khá đắt đỏ, nên chỉ dành cho các khoang hạng sang.
Năm 1982, thiết kế máy bay đã có sự đột phá mới. Chiếc toilet máy bay hút chân không đầu tiên ra đời. Ngày nay chúng ta vẫn sử dụng loại toilet máy bay tiện dụng này.
Toilet máy bay được tráng một lớp nhựa Teflon – dùng trong chảo chống dính, cộng với lực hút chân không lớn, vậy nên chất thải sẽ được kéo tuột đến khoang lớn tại gầm máy bay mà không cần quá nhiều nước. Khi máy bay hạ cánh, đống chất thải này sẽ được dọn dẹp bằng xe tải chuyên dụng. Sau khi hút chất thải xong, người ta sẽ sẽ bơm dung dịch làm sạch để khử trùng khoang chứa. Chất thải sẽ được xả vào hồ chôn lấp, để phân hủy tự nhiên. Và quy trình xử lí chất thải kết thúc tại đây.
Hầu hết mọi người khi sử dụng toilet máy bay đều không khỏi tò mò về cơ chế hoạt động của nó. Không giống như bồn cầu ở nhà sử dụng nước và trọng lực, toilet máy bay hoạt động dựa trên một nguyên lý hoàn toàn khác: áp suất không khí chân không. Đây là một công nghệ độc đáo, được phát minh vào những năm 1980 và đã thay đổi hoàn toàn cách chúng ta nghĩ về nhà vệ sinh trên không.
Những sự thật thú vị ít ai biết
Trước thập niên 1980, đã từng có trường hợp chất thải đóng băng, rơi ra ngoài và được gọi là “bom băng xanh” (blue ice). Tuy nhiên, với hệ thống hiện đại, điều này gần như không thể xảy ra.
Lực hút chân không mạnh đến mức nếu bạn đánh rơi vật nhỏ (ví dụ nhẫn, điện thoại), khả năng tìm lại gần như bằng không.
Một chiếc Boeing 747 có thể chứa tới 900 lít chất thải trong bể chứa của mình.
Từ công nghệ cũ đến cuộc cách mạng chân không
Khi bạn nhấn nút xả trên máy bay, một loạt các sự kiện diễn ra gần như tức thì và chỉ mất vài giây. Điều này không hề đơn giản như việc xả nước bồn cầu thông thường.
- Van được mở: Một van trượt dưới đáy bồn cầu sẽ tự động mở ra. Van này được kết nối với một đường ống dẫn thẳng đến bể chứa chất thải.
- Lực hút chân không: Đây là phần quan trọng nhất. Ngay khi van mở, áp suất không khí thấp hơn nhiều trong đường ống và bể chứa sẽ tạo ra một lực hút cực mạnh. Lực hút này có nhiệm vụ “hút” mọi thứ trong bồn cầu, bao gồm cả chất thải và một lượng nước rất nhỏ, xuống đường ống với tốc độ kinh hoàng. Bạn có thể nghe thấy một tiếng “vù” lớn, đó chính là âm thanh của không khí và chất thải bị hút đi.
- Vệ sinh: Một lượng nước rất nhỏ sẽ được phun ra để làm sạch lòng bồn cầu. Lượng nước này chỉ bằng khoảng 10% lượng nước cần thiết cho một lần xả ở bồn cầu thông thường.
- Đóng van: Sau khi quá trình hút hoàn tất, van sẽ tự động đóng lại để ngăn mùi hôi từ bể chứa bốc lên và chuẩn bị cho lần sử dụng tiếp theo.
Toàn bộ quá trình này diễn ra trong vòng chưa đầy 5 giây, nhanh chóng và hiệu quả hơn nhiều so với bất kỳ hệ thống nào trước đó.
Bể chứa chất thải và quá trình xử lý
Sau khi bị hút xuống, chất thải sẽ đi vào một bể chứa lớn nằm ở phía sau thân máy bay. Bể chứa này được làm bằng vật liệu nhẹ và chắc chắn, có thể chứa hàng trăm lít chất thải. Không phải ngẫu nhiên mà các bể chứa này thường được đặt ở phía sau máy bay; điều này giúp duy trì sự cân bằng trọng lượng, một yếu tố quan trọng trong kỹ thuật hàng không.
Khi máy bay hạ cánh, một xe chuyên dụng sẽ đến để hút toàn bộ chất thải ra khỏi bể chứa thông qua một van kết nối bên ngoài máy bay. Quá trình này được thực hiện nhanh chóng và vệ sinh, đảm bảo không có rò rỉ hay mùi hôi. Các chất thải sau đó sẽ được đưa đến các cơ sở xử lý chuyên biệt trên mặt đất.
Mối liên hệ với áp suất cabin
Nhiều người vẫn lo sợ: “Liệu toilet máy bay có thể hút cả hành khách?” hoặc “Chất thải có bị xả xuống đất trong khi bay không?”.
Thực tế, điều này không thể xảy ra. Bởi:
-
Hệ thống toilet hoàn toàn cách ly với môi trường bên ngoài.
-
Áp suất cabin luôn ổn định, được điều chỉnh để hành khách cảm thấy thoải mái.
-
Chất thải chỉ đi đến bể chứa nội bộ, không bao giờ thoát ra ngoài khi máy bay đang ở trên trời.
Do đó, nhấn nút xả toilet trên máy bay hoàn toàn an toàn tuyệt đối.
Lợi ích của công nghệ toilet chân không
Công nghệ toilet máy bay chân không trên máy bay mang lại nhiều lợi ích vượt trội:
-
Tiết kiệm nước: Mỗi lần xả chỉ dùng khoảng 10% lượng nước so với toilet truyền thống. Điều này giúp giảm hàng chục ngàn lít nước mỗi năm trên mỗi máy bay, đồng nghĩa với giảm trọng lượng và tiết kiệm nhiên liệu.
-
Vệ sinh và khử mùi tốt hơn: Lực hút chân không mạnh mẽ giúp loại bỏ chất thải gần như ngay lập tức, giảm thiểu vi khuẩn và mùi hôi.
-
Giảm trọng lượng máy bay: Không cần bể chứa nước lớn và hệ thống ống dẫn phức tạp, toilet chân không góp phần tối ưu hóa tải trọng.
-
An toàn: Hệ thống vận hành độc lập, có van chống rò rỉ và luôn được kiểm tra định kỳ, đảm bảo không ảnh hưởng đến hành khách và chuyến bay.
Toilet máy bay không chỉ là tiện ích nhỏ bé trên những chuyến bay dài, mà còn là minh chứng cho trí tuệ và khả năng sáng tạo của con người. Từ việc xả thải thẳng xuống đất đến công nghệ hút chân không hiện đại, toilet máy bay đã trải qua cả một hành trình dài.
Mỗi lần bạn nhấn nút xả toilet và nghe tiếng “vù”, hãy nhớ rằng đằng sau đó là cả một hệ thống kỹ thuật tinh vi, giúp bảo đảm vệ sinh, an toàn và sự thoải mái cho hàng triệu hành khách mỗi ngày.
Tóm lại, nút xả toilet máy bay không chỉ là một cơ chế đơn giản mà là một ví dụ điển hình về việc ứng dụng công nghệ để giải quyết một vấn đề phức tạp. Lực hút chân không mạnh mẽ, cùng với một hệ thống van và ống dẫn thông minh, đã tạo nên một thiết bị không thể thiếu, đảm bảo sự tiện nghi và an toàn cho mỗi chuyến bay.
