Trong hằng hà sa số những món ngon trên đời, có những món ăn nghe tên thôi đã thấy thú vị, hấp dẫn vì bạn rất khó hình dung ra hình dạng, mùi vị của nó. Chẳng hạn như món don ở Quảng Ngãi, một nét ẩm thực chỉ riêng mảnh đất này mới có.

“Khúc ruột miền Trung” Quảng Ngãi nổi bật với thiên nhiên ôn hòa, núi ôm lấy biển, nhẹ nhàng, dịu dàng, nơi núi Ấn sông Trà mê đắm lòng người. Dòng sông Trà uốn quanh thành phố vừa mang đến cảnh quan tươi mát cho nơi này lại tạo nên đặc sản mà ta chẳng thể tìm thấy ở bất cứ nơi nào khác.

Don – món ăn chỉ nghe tên thôi đã có muôn vàn câu hỏi được đặt ra. Rằng món don ăn kiểu gì, là món nước hay món khô, đặc điểm của nó như thế nào. Chỉ chừng đó cũng khiến người ta muốn xách ba lô lên đi đến Quảng Ngãi mà thưởng thức món đặc sản nghe có vẻ lạ lùng này.

Thực chất, don thuộc loài nhuyễn thể, vỏ có hai mảnh dẹt và dài chỉ hơn 1 phân. Thịt don màu vàng nhạt, vài tua dài tủa ra xung quanh nhưng không “xum xuê”. Don được nhiều người ưa thích bởi độ ngọt thanh tự nhiên và riêng biệt chỉ tìm thấy ở Quảng Ngãi.

Loài don thường sống rải rác khắp nơi, từ lòng sông, bờ sông cho đến các cửa sông. Nếu bạn ghé thắm Quảng Ngãi trong khoảng thời gian từ tháng 4 đến tháng 5 sẽ đúng vào mùa cào don, lúc đó bạn sẽ được thưởng thức món don đặc sản thơm ngon nức tiếng này. Còn những thời điểm khác trong năm thường người dân sẽ thay don bằng hến, dù hai loài này có cùng họ với nhau nhưng hương vị lại không thể nào lẫn với nhau được.

Để có được bát don thơm ngon đúng điệu cũng cần rất nhiều khâu kỳ công. Don khi được cào về sẽ được chà vỏ, rửa thật sạch và ngâm cho nhả hết cát. Tiếp theo người ta sẽ luộc cho đến khi don há miệng để lọc được nước dùng ngọt thanh tự nhiên, nguyên chất nhất.

Đãi con don lấy ruột, rồi bẻ bánh tráng sống cho vào bát, đổ phần nước luộc don nguyên chất, rắc thêm hành tây, hành lá, ớt xiêm, thêm chút tiêu xay nhuyễn. Món don nghe có vẻ đơn giản như vậy nhưng lại có hương vị thơm ngon đặc trưng, chỉ cần ăn một lần thôi là sẽ nhớ mãi.

Món don không chỉ ăn cùng nước súp nóng mà còn có thể chế biến thành nhiều kiểu món khác nhau. Xào don, cháo don ấm nồng, thơm thanh khiến bao người mê mệt. Với những người con xứ Quảng xa quê thì chỉ cần ngửi thấy hương vị don là hình ảnh quê nhà cũng cứ thế hiển hiện.

Chẳng biết tự bao giờ don trở thành niềm tự hào ẩm thực của miền đất Quảng Ngãi. Món don chân chất, bình dị, mộc mạc nhưng lại khiến người ta dễ phải lòng, như chính con người miền đất núi Ấn sông Trà này.

Thi Thi | Wanderlust Tips | Cinet