Kỳ thú lễ hội Antogo bắt cá thiêng ở Mali
- 14/07/2018
- VĂN HÓA - LỄ HỘI
- Antogo, Bamba, châu Phi, Dogon, Editor picks, lễ hội bắt cá, Mali
Cả năm “kiêng” không xuống ao đánh cá, nên mỗi dịp Lễ hội bắt cá Antogo diễn ra là lúc người dân ở làng Bamba, phía Bắc đất nước Mali được thỏa sức đánh bắt cá trong tiếng hò reo cổ vũ râm ran cả một vùng đất khô cằn.
[rpi]
Tại Mali, có ngôi làng Bamba ở phía bắc của vùng quê Dogon, khi người Dogon bắt đầu đến vùng đất kỳ diệu này tại Mali, họ đã có một nghi thức đánh bắt cá thiêng liêng được cử hành gọi là “Antogo”. Có một cái hồ nhỏ nhưng rất thiêng nằm ngay bên dưới Bamba. Lễ Antogo chỉ được tổ chức mỗi năm một lần, và vào ngày này là đánh bắt cá được cho phép trên hồ, nhưng nghiêm cấm bất kỳ ngày nào khác trong năm.
Theo lời kể của những trưởng lão trong làng, xưa kia, Bamba là một vùng rừng xanh mướt. Hồ nước nằm sâu trong rừng, được cho là chốn linh thiêng, là nơi cư ngụ của những linh hồn tốt, thường tặng cá cho những người dân quanh vùng.
Nhưng khi khí hậu thay đổi, hiện tượng sa mạc hóa diễn ra và trải qua nhiều năm, khu vực này trở nên khô cằn, hoang sơ. Vào mùa khô, mọi nơi đều trở nên cằn cỗi, khô khốc, duy chỉ có một cái ao tù còn nước. Đây là nơi sinh sống của loài cá da trơn. Trong suốt cả năm, việc đánh bắt cá trong hồ bị cấm. Người dân địa phương không còn được tận hưởng nguồn nước dồi dào cũng như nhiều sản vật như trước. Họ chỉ được các linh hồn trong hồ tặng cá mỗi năm một lần, rơi vào dịp lễ Antogo.
Lễ hội được tổ chức vào tháng thứ 6 của đầu mùa khô ở châu Phi, thường rơi vào tháng 5 dương lịch, ngày giờ do các già làng chỉ định. Các thứ bảy là phiên chợ ở Bamba và trong 3 phiên chợ đầu tiên của tháng, những chiếc đũa gỗ được cắm ở giữa hồ, để làm dấu hiệu báo cho dân làng biết, nghi lễ sắp đến gần.
Vào ngày được chỉ định là Antogo, hàng trăm người từ khắp miền Mali tập trung quanh hồ Bamba, chia làm 3 nhóm lớn, dẫn đầu là những người được tôn trọng nhất làng, những gia tộc lâu đời. Họ di chuyển rất yên lặng tới bên hồ, chỉ trừ người thông thái nhất, được giao nhiệm vụ đọc những bài chú, cầu khấn nữ thần hồ. Khi người thông thái dừng niệm chú cũng là lúc nghi lễ thực sự bắt đầu.
Trẻ em, đàn ông và các cụ già vây quanh hồ, phụ nữ lại bị cấm không được bén mảng tới khu vực này. Khi vòng tròn quanh hồ đã được hình thành và kín, họ chờ đợi và theo dõi chăm chú tới khi nghe thấy một tiếng chuông lanh lảnh vang lên, cùng một tiếng súng nổ.
Lúc này, hàng trăm người cùng nhảy thật nhanh xuống hồ, tìm cách bắt được càng nhiều cá và càng nhanh càng tốt. Những con cá họ bắt được cho vào túi da, nơm… Thậm chí một số người còn ngậm cá vào miệng vì chưa tìm được chỗ để. Ai cũng lấm lem bùn đất.
Do nghi lễ bắt cá chỉ diễn ra trong 15 phút nên không khí chung của mọi người đều rất khẩn trương, nhộn nhịp, nhanh chóng tới khi một tiếng súng nổ báo hiệu kết thúc nghi lễ. Tất cả cá bắt được sẽ được dâng lên vị tộc trưởng già nhất trong làng. Tộc trưởng sẽ là người chịu trách nhiệm phân chia số cá này thật đều cho mọi hộ trong làng.
Một điểm khá thú vị khác là tín ngưỡng trong nghi lễ này khá đối lập với văn hóa của tộc người Dogon. Thông thường, họ có một nỗi sợ đặc biệt với nước và cố tránh càng xa nước càng tốt. Họ thích sống quanh những tảng đá, đồi núi, khu vực bán sa mạc, càng xa sông Niger càng tốt. Chỉ riêng vào dịp lễ hội Antogo, nỗi sợ này bay biến mất như chưa từng xuất hiện trong tâm trí họ.
Wanderlust Tips | Cinet
