Linh thiêng điện Hòn Chén xứ Huế

The Editorial Board
25/02/2019
ĐIỂM ĐẾN VIỆT NAM
Cố đô Huế, du lịch Huế, Editor picks, Quần thể Di tích Cố đô Huế, điện Hòn Chén
1 Comment

Ẩn mình nơi rừng xanh lưng chừng núi Ngọc Trản và soi bóng trên dòng sông Hương thơ mộng, điện Hòn Chén không chỉ là một di tích tôn giáo mà còn là một điểm đến thu hút khách du lịch mỗi khi đến Huế.

[rpi]

Núi Ngọc Trản trước có tên là Hương Uyển Sơn, cái tên Hòn Chén là tên gọi dân gian bởi vì ngọn núi này nằm ngay ngắn tròn trĩnh như một chiếc chén úp ngược. Cũng vì vậy, người dân xứ Huế quen gọi ngôi thờ Thánh Mẫu nằm ở lưng chừng núi là điện Hòn Chén.

Điện Hòn Chén vốn là ngôi đền thờ nữ thần Po Nagar (Nữ Thần Mẹ xứ sở) của người Chăm. Theo văn hóa dân gian của người Champa, Po Nagar chính là người tạo ra trái đất và các loại gỗ trầm, lúa gạo, mang lại sự sống. Mặc dù là một di tích tôn giáo đặc biệt của người Chăm, nhưng khi tiếp nhận, người Việt lại dễ dàng hòa hợp được văn hóa bản địa nước ta. Thiên Y A Na là cách gọi của người Việt để chỉ thần Po Nagar.

Có thể nói, điện Hòn Chén là di tích gắn với nhiều giai thoại nhất trong quần thể di tích cố đô Huế. Trong đó, nổi bật là giai thoại về vua Minh Mạng. Chuyện kể rằng, trong một lần lên đây nhà vua đã đánh rơi một chén ngọc xuống dòng sông Hương, tưởng sẽ không thể lấy lại được thì bỗng nhiên một con rùa to bằng chiếc chiếu nổi lên ngậm chén ngọc trả lại cho nhà vua. Cũng vì thế dân gian còn gọi nơi đây là điện Hoàn Chén.

Điện Hòn Chén là một cụm di tích có kiến trúc hài hòa với thiên nhiên, bao gồm 10 công trình kiến trúc to nhỏ khác nhau. Công trình chính của điện là Minh Kính Đài nằm ngay chính giữa, được trang trí bằng hình ảnh của những con chim phụng báo hiệu những điềm lành cho mảnh đất linh thiêng này. Đây cũng là nơi tổ chức tế lễ, thường vào thượng tuần tháng 3 và tháng 7 Âm lịch. Minh Kính Đài chia làm 3 cung: Đệ nhất cung (Thượng Cung) là nơi thờ Nữ thần Thiên Y A Na, Thánh mẫu Vân Hương, vua Đồng Khánh và một số vị thần khác; Đệ nhị cung là nơi bày biện các đồ thờ cúng để rước sắc trong những dịp lễ lớn; Đệ tam cung là chỗ cử hành lễ, cũng là nơi khách thập phương dâng hương cúng bái.

Bên phải Minh Kính Đài chính là nhà Quan Cư, Trinh Cát Viện, Chùa Thánh; trong khi đó bên trái là dinh Ngũ Hành, động thờ ông Hổ, am Ngoại Cảnh và bàn thờ các quan. Ngoài ra, còn có rất nhiều bệ thờ, am nhỏ nằm rải rác.

Điện Hòn Chén từ xưa đến nay luôn giữ một vị trí quan trọng trong đời sống tâm linh của người dân xứ Huế, và đây cũng chính là ngôi điện duy nhất có sự kết hợp giữa nghi thức cung đình và tín ngưỡng dân gian; giữa lễ hội và đồng bóng; giữa văn hóa tâm linh và mê tín dị đoan. Hằng năm, vào tháng 3 và tháng 7 Âm lịch, nơi đây thường diễn ra lễ hội thu hút hàng ngàn khách đến tham quan và cầu lộc.