Sangria: Từ dòng chảy lịch sử Iberia đến biểu tượng văn hóa trên bàn tiệc thế giới
- 21/11/2025
- ẨM THỰC THẾ GIỚI
- Sangria
Giữa tiết trời Địa Trung Hải đầy nắng, người ta dễ dàng bắt gặp những bình thủy tinh lớn chứa thứ nước màu đỏ ngọc ánh lên dưới ánh mặt trời. Đó là Sangria – loại đồ uống đã trở thành biểu tượng của bán đảo Iberia, của những buổi chiều muộn rộn ràng, của nhịp sống chậm mà nồng nàn hương vị rượu vang. Ít ai biết rằng đằng sau những miếng trái cây rực rỡ và vị ngọt mát dễ uống ấy là một câu chuyện lịch sử kéo dài hàng thế kỷ, đậm dấu ấn văn hóa và không ít huyền thoại.
Nguồn gốc trong bóng dáng La Mã cổ đại
Sangria thường được coi là “đặc sản” của Tây Ban Nha, nhưng nguồn gốc sâu xa của nó lại bắt đầu từ những dòng quân đoàn La Mã hơn hai nghìn năm trước. Khi người La Mã chinh phục bán đảo Iberia, họ mang theo rượu vang – một phần tất yếu của văn hóa Địa Trung Hải. Tuy nhiên, nước uống thời đó thường không đảm bảo vệ sinh, vì vậy người dân thường pha rượu vang vào nước để khử trùng. Qua thời gian, họ thêm vào đó thảo mộc, mật ong và trái cây địa phương nhằm tăng hương vị. Hỗn hợp ấy chính là nguyên mẫu xa xưa của Sangria ngày nay.
Tên gọi “Sangria” xuất hiện muộn hơn, nhưng nhiều nhà nghiên cứu cho rằng nó bắt nguồn từ từ ‘sangre’ trong tiếng Tây Ban Nha, nghĩa là “máu”, gợi nhớ đến màu đỏ đậm của rượu vang được sử dụng. Một số học giả lại cho rằng từ này có thể liên quan đến loại punch (rượu pha) được ưa chuộng ở Anh vào thế kỷ 18, thời điểm mà thương mại giữa Anh và bán đảo Iberia trở nên sôi động. Dù vậy, cái tên gợi cảm này dần trở thành dấu ấn nhận diện cho món thức uống mang tính cộng đồng đặc trưng của vùng đất nóng bỏng phía tây nam châu Âu.
Sangria: Thức uống của nông dân và sự lan tỏa trong văn hóa Tây Ban Nha
Trong nhiều thế kỷ, Sangria là thức uống chủ yếu của người lao động và nông dân ở vùng nông thôn Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha. Những chai rượu vang địa phương đôi khi không thật sự hảo hạng, nhưng khi được pha với trái cây tươi – cam, táo, đào, nho và thêm chút đường hoặc mật ong, chúng trở thành một thức uống dễ chịu, phù hợp với bữa ăn ngoài đồng hay lễ hội mùa hè.
Sangria nhanh chóng khắc sâu vào đời sống xã hội Tây Ban Nha. Vào những dịp hội chợ, lễ hội Flamenco hay các buổi họp mặt gia đình, những bình Sangria lớn luôn hiện diện như một biểu tượng của sự sẻ chia. Không quá mạnh, không quá đắt đỏ, Sangria phản ánh tinh thần phóng khoáng và cởi mở của người Tây Ban Nha: ai cũng có thể uống, ai cũng có thể tự sáng tạo công thức riêng, và ai cũng có thể nâng ly để chúc mừng niềm vui nhỏ bé của cuộc sống.
Bước ra thế giới và những dấu mốc đặc biệt
Dù có lịch sử lâu đời trong vùng Iberia, Sangria chỉ thực sự bước ra sân khấu quốc tế vào thế kỷ 20. Một trong những cột mốc quan trọng nhất chính là Hội chợ Thế giới năm 1964 tại New York. Gian hàng Tây Ban Nha đã giới thiệu Sangria đỏ truyền thống với đá lạnh và trái cây. Ngay lập tức, người Mỹ mê mẩn hương vị ngọt, nhẹ và tươi mát này. Chỉ trong một mùa hè, Sangria trở thành “ngôi sao” của các buổi tiệc ngoài trời và nhà hàng Tây Ban Nha tại Mỹ.
Từ đó, Sangria lan rộng khắp Bắc Mỹ và châu Âu, rồi đến cả châu Á. Ngày nay, món uống này có thể được bắt gặp ở bất kỳ nơi đâu – từ các quán tapas ở Madrid đến những bãi biển đầy gió của Ibiza, từ các buổi tiệc BBQ ở California đến các quán bar phong cách Latin giữa Sài Gòn hoặc Hà Nội.
Những biến thể và sự sáng tạo không giới hạn
Một trong những lý do khiến Sangria tồn tại bền bỉ qua thời gian chính là sự linh hoạt. Phiên bản cổ điển nhất – Sangria đỏ – được pha bằng rượu vang đỏ Tây Ban Nha, thường là Tempranillo hoặc Garnacha. Tuy nhiên, khi văn hóa pha trộn phát triển, Sangria cũng biến hóa đa dạng hơn:
Sangria trắng (Sangria Blanca): dùng rượu vang trắng, nhẹ nhàng và thanh mát, phù hợp mùa hè.
Sangria hồng (Rosé Sangria): kết hợp rượu vang hồng với trái cây đỏ như dâu, mâm xôi.
Sangria sinh tố: thêm trái cây xay hoặc siro trái cây để tăng độ ngọt và độ đặc.
Sangria champagne: dùng rượu vang sủi, phù hợp cho các buổi tiệc sang trọng.
Sự sáng tạo còn lan sang các quán bar hiện đại, nơi Sangria được thêm gin, rum, hoặc rượu mùi để tăng hương vị. Dù thay đổi đến đâu, bản chất cộng đồng – bình lớn, nhiều đá, nhiều trái cây – vẫn không thay đổi.
Biểu tượng văn hóa của lối sống thích tận hưởng
Nếu rượu vang Bồ Đào Nha gợi nhớ đến sự trầm mặc, rượu Sherry Tây Ban Nha gợi chút cổ điển, thì Sangria lại là hiện thân của niềm vui. Nó không cầu kỳ như cocktail, không nghiêm túc như các loại vang cao cấp. Sangria giống như một lời mời: hãy ngồi xuống, thả lỏng, trò chuyện và tận hưởng không khí xung quanh.
Ở Tây Ban Nha, ngay cả những quán bar khiêm tốn nhất cũng có thể đem đến một bình Sangria tuyệt vời. Khi mặt trời bắt đầu lặn, mọi người tụ tập quanh bàn nhỏ ngoài phố, tiếng cười xen lẫn tiếng thủy tinh chạm nhau. Sangria ở đó không chỉ để uống; nó là chất xúc tác cho những cuộc gặp gỡ, kết nối và những kỷ niệm khó quên.
Sangria, với màu đỏ rực rỡ và hương vị ngọt mát, không chỉ đơn thuần là đồ uống. Nó mang trong mình câu chuyện dài của lịch sử Iberia, của sự giao thoa văn hóa từ thời La Mã, của đời sống cộng đồng Tây Ban Nha qua nhiều thế kỷ. Từ thức uống nông dân đến biểu tượng tiệc tùng quốc tế, Sangria là minh chứng cho cách một món uống bình dị có thể vượt qua biên giới, thời gian và trở thành một phần của văn hóa thế giới.
Và khi nâng một ly Sangria giữa buổi chiều nắng ấm, ta như được chia sẻ khoảnh khắc tinh thần Iberia – sống chậm, sống vui, và sống hết mình trong từng nhịp thở của cuộc sống.
> La Tomatina: Lễ hội ném cà chua độc đáo tại Tây Ban Nha
