Sự quyến rũ của phương pháp nhuộm bùn truyền thống ở Nhật Bản

Nhuộm bùn là một phương pháp nhuộm độc đáo được truyền từ xa xưa chỉ có ở đảo Amami Oshima của tỉnh Kagoshima, Nhật Bản. Họ ngâm những sợi tơ lụa đã được nhuộm đỏ từ dung dịch gỗ cây Te-chi vào bùn ruộng của đảo Amami để tạo nên màu sắc tuyệt đẹp cho những sản phẩm nơi đây.

Từ trước đến nay, đảo Amami Oshima, phía nam tỉnh Kagoshima luôn nổi tiếng với loại lụa xinh đẹp được nhuộm từ bùn khoáng tự nhiên. Làng nghề Kanai Kogei là nơi duy nhất sử dụng phương pháp nhuộm bùn được lưu truyền từ đời xưa này. Phương pháp nhuộm bùn đặc biệt này cần trải qua nhiều quá trình vất vả, tốn thời gian và công sức thì mới cho ra sản phẩm là những sợi tơ lụa đen óng tuyệt đẹp.

Theo lời kể của những nghệ nhân ở đây, từ thời xa xưa các sản phẩm nhuộm của đảo Amami Oshima được đem đi cống tặng cho triều đình. Tuy nhiên, số lượng yêu cầu quá lớn khiến người dân địa phương chẳng đủ dùng cho mình. Do vậy, nhiều người dân đảo Amami Oshima đã đào ruộng và cất giấu đồ nhuộm của mình vào đó, sau khi đào lên thì tất cả đều đã bị biến thành màu đen. Nhờ vậy, người dân địa phương mới nhận ra là nếu cho sản phẩm nhuộm vào bùn thì sợi tơ lụa sẽ biến thành màu đen.

Bí mật của màu đen này nằm ở cây Te-chi và đất bùn đặc biệt nơi đây. Trước khi được cho vải vào bùn, người dân ở đây phải nhuộm vải qua nước cây Te-chi. Chính phản ứng hoá học giữa chất acid tannic có trong thân cây Te-chi với chất sắt có trong bùn ở đảo Amami Oshima đã làm cho các sợi tơ lụa chuyển sang màu đen.

Bùn của đảo Amami Oshima có đặc trưng là rất nhỏ mịn nên cho dù bốc bùn lên tay thì bùn cũng rơi xuống rất nhanh. Chính vì hạt bùn nhỏ nên chất sắt có trong bùn dễ dàng thấm vào sợi tơ lụa làm cho sợi tơ có màu đen nhánh tuyệt đẹp.

Để cho ra thành phẩm là những sợ tơ lụa màu đen óng ánh, phải trải qua rất nhiều công đoạn phức tạp. Cần 30 lần nhuộm nước cây Te-chi và 1 lần nhuộm bùn đen để tạo ra loại vải đen đặc biệt này, và quá trình này cần lặp lại đến 4 lần. Như vậy phải cần đến khoảng 120 lần nhuộm thì mới cho ra được thành phẩm cuối cùng.

Người ta dùng những sợi tơ lụa được tạo ra sau nhiều công đoạn phức tạp và tốn công sức như thế để tạo ra các sản phẩm thủ công truyền thống gọi là “Oshima Tsumugi”. Nhìn những thiết kế tinh tế, bề mặt vải mịn màng, chúng ta có thể hiểu được công việc tỉ mẩn, chi tiết của những người thợ thủ công nơi đây, đồng thời cảm nhận sâu sắc sự quyến rũ của phương pháp nhuộm bùn độc đáo này.