Triết lý cuộc đời nhìn từ hạt gạo nếp nhỏ bé
- 03/06/2019
- ẨM THỰC VIỆT NAM
- Editor picks, gạo nếp, món ăn từ nếp, món ăn từ nếp trong ẩm thực Việt Nam, xôi nếp
Trong một buổi sáng mưa ngâu, tôi tạt ngang mua một gói xôi vàng ươm quen thuộc trước khi bắt đầu ngày làm việc bận rộn. Nhìn những hạt gạo nếp tròn mẩy được đồ thành xôi thơm bùi, bất chợt ngẫm ra bài học cuộc đời đầy thú vị.
[rpi]
Hạt gạo nếp tưởng chừng nhỏ bé nhưng dường như nó lại gắn liền với các giai đoạn cuộc đời của mỗi người. Đầu tiên, bài học từ thuở thơ ấu trong câu chuyện chàng Lang Liêu và bánh chưng bánh giầy, rằng gạo là thức nuôi sống con người, vạn vật, gạo nếp lại đủ mềm dẻo và kết dính để làm bánh thành hình tròn và hình vuông tượng trưng cho đất và trời. Hơn nữa, gạo nếp bao bọc nhân bên trong, giống với hình tượng sinh thành, bảo bọc của bậc cha mẹ. Từ câu chuyện truyền thuyết ấy, tôi hiểu rằng gạo nếp có ý nghĩa tư duy và triết lý trong đời sống của người Việt ta, đó vừa là món ăn thơm dẻo, lại vừa tượng trưng cho truyền thống hiếu nghĩa.
Khi bản thân mỗi người sinh ra, ngày đầy tháng, thôi nôi cũng không thể nào thiếu được đĩa xôi nghi ngút khói dâng lên ông bà tổ tiên, cầu cho cuộc đời bình an, hạnh phúc. Gạo nếp gắn liền từ những ngày khởi nguồn đầu tiên của cuộc đời, cứ thế chắt chiu tất thảy tinh túy, sự ngọt bùi mà ươm mầm xanh tươi tốt. Lớn hơn một chút, bắt đầu “ngày hai buổi cắp sách đến trường”, mẹ lại dúi vào tay một nắm xôi, cái bánh tét hay bánh nếp gói trong lá chuối. Những món ăn làm từ gạo nếp theo ta trên từng bước đời, nuôi dưỡng và vun đắp cho ước mơ trẻ thơ.
Trong tâm tưởng tôi, gạo nếp còn mang ký ức về những ngày thơ nghèo khó nơi làng quê, khi mọi người cùng chia nhau từng nắm xôi nhỏ. Những điều tưởng chừng bình dị, mộc mạc ấy lại theo tôi mãi trên bước đường ngày sau.
Tuổi trưởng thành, trót thương thầm nhớ một ai đó, ngỏ ý muốn về chung một nhà cũng có những lễ vật làm từ gạo nếp. Đó là bánh phu thê dẻo ngọt, đĩa xôi bùi bùi gắn kết cho hai con người trọn đời trọn kiếp. Những hạt gạo nếp khi ấy tượng trưng cho lời hứa thủy chung, son sắt và cùng nhau vun đắp hạnh phúc lứa đôi.
Đến cuối con dốc cuộc đời, khi đôi chân đi đã mệt nhoài, đôi mắt đã lờ mờ sương khói, người ta buông tay để về thế giới bên kia. Và một lần nữa, hạt gạo nếp bé nhỏ được dùng trong lễ tang, làm tròn sứ mệnh đưa tiễn con người về với miền cực lạc.
Nhìn lại một vòng tròn tuần hoàn như vậy để thấy rằng từ khi sinh ra, cưới hỏi cho đến khi nhắm mắt xuôi tay, gạo nếp luôn có một vị trí quan trọng. Hạt gạo được ví như hạt ngọc của trời, nhắc nhở con người ta phải biết quý trọng, nâng niu và không được phung phí “của trời cho”.
Có thể trong nền ẩm thực Việt Nam phong phú sẽ có vô vàn món ăn được làm từ gạo nếp, tạo nên những hương vị khác nhau. Và đôi khi, ở một khía cạnh nào đó gạo nếp không đơn thuần chỉ là một nguyên liệu, mà còn là bài học về cuộc đời, về những điều tốt đẹp nhỏ bé.
Thi Thi | Wanderlust Tips | Cinet
