Từ chiếc bánh mì chỉ vài ngàn bán trên vỉa hè hay “sang” hơn là loại kẹp cùng trứng, chả, pate rồi thịt thêm chút rau… Giờ đây, chiếc bánh mì của người Việt đã vượt xa khỏi quầy bán hàng nhỏ trên phố để đến với nước Mỹ, với châu Âu và bao quốc gia khác nữa. Người ta trầm trồ trước hương vị sao giản đơn mà độc đáo đến vậy và ưu ái gọi bánh mì Việt là món sandwich ngon nhất trên đời.

NHỮNG CHIẾC BÁNH MÌ ĐẦU TIÊN

Đã bao giờ bạn tự hỏi, chiếc bánh mì Việt Nam ra đời như thế nào chưa? Thật ra, bánh mì vốn chẳng phải món ăn xuất phát từ Việt Nam khi chúng đến từ nước Pháp xa xôi. Du nhập vào một nước mang đậm nét ẩm thực châu Á, món bánh baguette kiểu Pháp được kẹp bơ, mứt rồi thịt nguội hay dùng cùng súp. Nhưng phong cách đậm chất Tây ấy lại chẳng hợp miệng với người Việt lúc bấy giờ nên vào năm 1958, tiệm bánh mì Hòa Mã đã ra đời trên đường phố Sài Gòn và mang đến hương vị món ăn thuần Việt. Chằng được dùng kèm nào bơ rồi mứt, chiếc bánh mì đầu tiên của chúng ta được phết pate, thêm vào thịt, ruốc, dưa chuột, rau mùi… tất cả đều là những nguyên liệu đậm nét ẩm thực Việt Nam.

Khác với món bánh baguette chính gốc của người phương Tây thường dài, đặc ruột, vỏ dày và mềm thì chiếc bánh mì Việt có những nét riêng. Chúng giòn rụm, rỗng ruột và xốp hơn nhiều. Cũng chính bởi đặc điểm này nên khi kết hợp cùng đủ loại “topping”, bánh mì Việt lại đem đến một cảm giác khác lạ hơn hẳn.

Cứ vậy, những năm 90 ấy đi qua và bánh mì cũng dần trở nên quen thuộc với người dân Việt. Nhưng phải đến chục năm sau, món Việt mới chính thức được trao tên gọi “bánh mì” như bây giờ ta thường gọi thay vì dùng từ mượn của phương Tây. Và kể từ lúc ấy, hành trình của chiếc bánh mì nhỏ xinh, giản đơn mang theo bao tinh hoa ẩm thực của riêng người Việt bắt đầu đi khắp mọi nơi, chinh phục khẩu vị của biết bao người.

KẸP THỊT, KẸP CHẢ… KẸP CẢ TINH HOA

Dần dần theo thời gian, chiếc bánh mì Việt lại càng phong phú, đa dạng, lại được biến tấu với đủ loại phong cách làm hài lòng thực khách trong nước và khiến du khách nước ngoài thích thú. Bánh mì truyền thống gây thương nhớ với một lớp bơ, pate quết mỏng rồi thêm nào thịt, nào giò, nào ruốc cùng đôi ba miếng dưa chuột đưa miệng. Nhưng chiếc bánh mì Việt lại phong phú, đa dạng hơn nữa khi ở mỗi vùng, mỗi miền lại mang đến cho thực khách trải nghiệm vị giòn, thơm hấp dẫn theo những cách hoàn toàn khác nhau.

Vậy ta hãy bắt đầu hành trình nếm thử vị bánh mì đặc trưng của ẩm thực Việt Nam. Đi qua các tỉnh miền Bắc sẽ là Hà Nội thân quen cùng bánh mì chảo ven đường, là lạ với bánh mì nem khoai gắn với thời học sinh cắp sách tới trường hay vị của đêm muộn thành phố, cùng nhau xếp hàng mua bằng được chiếc bánh mì dân tổ thơm lừng con phố nhỏ. Đi xa thủ đô một chút, ta lại thử vị cay bình dị của bánh mì que Hải Phòng, cái hương vị giản đơn nhưng mang trọn một miền hồi ức của những ngày bụng đói cồn cào khi tan trường, được mẹ thưởng cho hai, ba chiếc bánh mỳ que mà sao hạnh phúc.

Rồi chợt đi qua miền Trung nắng gió, nơi có nền ẩm thực chắc là hấp dẫn nhất Việt Nam rồi. Chiếc bánh mì Việt nơi dải đất miền Trung lại càng phong phú hơn gấp bội. Bạn đã bao giờ nghe về bánh mì bột lọc? Đúng, đó là bánh mì kết hợp cùng bánh bột lọc – một đặc sản của người dân xứ này. Tưởng lạ lùng nhưng bánh mì bột lọc lại chất chứa hương vị khó tả lắm: lạ thật đấy nhưng cũng quen thuộc nên thành ra, món ăn lại hấp dẫn đến bất ngờ. Vị mặn mòi, tươi mới của biển cả cũng quẩn quanh trong chiếc bánh mì của người Nha Trang khi chả cá được làm từ thịt cá basa hay cá thu tẩm ướt gia vị vừa miệng rồi đem thái sợi, chiên đến khi vàng giòn hấp dẫn. Thử tưởng tượng bạn đang đứng nơi trời xanh, nắng vàng cùng gió biển thổi mát cả tâm trí và cắn miếng bánh mì chả cá đặc trưng của Nha Trang, ôi một cảm giác thật tuyệt vời! Ấn tượng về chiếc bánh mì nơi miền Trung vẫn chưa dừng lại khi còn bao món ăn đặc biệt nổi tiếng như: bánh mì Phượng trứ danh phố Hội, bánh mì cá khô phổ biến tại Đà Nẵng hay thơm lừng cùng bánh mì xíu mại nơi Đà Lạt mộng mơ… Cuối cùng, hành trình của chiếc bánh mì sẽ chẳng thể bỏ qua “quê mẹ” Sài Gòn, nơi cho ra lò món ăn Việt tuyệt vời này. Bánh mì Sài Gòn lạ lắm, ngon lắm nhưng cũng gần gũi lắm. Chỉ cần ghé vào một hàng quán bên đường thôi, bạn cũng được thưởng thức món ăn đặc sản này rồi. Mảnh đất ấy nổi tiếng với ổ bánh mì thập cẩm nóng hổi, bánh mì bì lạ tai nhưng cuốn hút, bánh mì phá lấu thơm nức mũi, bánh mì heo quay chỉ cần nhai thôi cũng đủ khiến thực khách vui vẻ…

Cứ vậy, chiếc bánh mì dẫu trải qua bao năm cũng chẳng đổi thay trong trái tim người Việt. Bánh mì có thể khiến buổi sáng của bạn căng tràn sức sống, là bữa trưa nhanh gọn vẫn đủ chất dinh dưỡng cho kịp chút thời gian nghỉ ngơi ngắn ngủi hay thậm chí là bữa tối tuyệt vời, ngồi bên vỉa hè cùng trò chuyện bè bạn vừa thưởng thức loại bánh ngon nhất trên đời.

BÁNH MÌ NHỎ, THÀNH TÍCH LỚN

Bánh mì ngon thật đấy nhưng liệu có đủ sức chinh phục năm châu bốn bể không? Câu trả lời chắc chắn là có thể. Từ những năm 1975, khi cộng đồng người dân nước ta di cư sang bờ Tây nước Mỹ, rồi Anh, Úc, Canada, Đức, Pháp… mang theo hương vị bánh mì đặc trưng tới xứ người. Để rồi đến ngày nay, người Việt có thể vỗ ngực tự hào khi bánh mì sánh ngang với bất cứ món ăn sang trọng, đắt tiền của bạn bè phương xa. Lời khen tặng dành cho bánh mì nhiều vô kể nhưng nếu bạn là một tín đồ mê mẩn bánh mì, là một người con tự hào với nền ẩm thực quê nhà thì đừng quên những dấu mốc lịch sử này:

• Vị đầu bếp huyền thoại Anthony Bourdain dành lời khenngợi cho bánh mì Phượng là loại bánh ngon nhất thế giới khi ghé thăm Hội An vào năm 2009.
• Ngày 24/3/2011, từ “Banh mi” đã chính thức được đưa vào từ điển Oxford, trở thành một danh từ riêng chỉ món ăn đặc sắc của Việt Nam.
• Tờ The Guardian gọi bánh mì Việt là “món sandwich ngon nhất trên thế giới”.
• Năm 2013, tạp chí National Geographic bình chọn bánh mì là một trong 11 món ăn đường phố ngon nhất thế giới.
• Lọt top 20 món ăn đường phố ngon nhất thế giới của Huffington Post.
• Đứng ngay vị trí đầu danh sách 12 món ăn đường phố do tạp chí du lịch Mỹ Conde’ Nast Traveler bình chọn.
• Năm 2016, cùng với phở và bún chả, bánh mì đã lọt top 100 món ăn nổi tiếng thế giới, do Liên minh Kỷ lục Thế giới – Wordkings và Viện Top Thế giới công bố.
• Trang CNN danh tiếng đã từng ca ngợi bánh mì ở Hội An là “vua của các loại sandwich trên thế giới”.

Mỗi ngày qua đi, chiếc bánh mì Việt lại nhận thêm biết bao lời khen, sự vinh danh của bạn bè quốc tế dành tặng. Nhưng dẫu thời gian có trôi đi bao lâu, bánh mì có đi đến tận nơi xa xôi nào thì ẩn bên trong đó vẫn mãi là hương vị Việt, tình yêu Việt và linh hồn của người Việt.

Wanderlust Tips