Quốc đảo Iceland sở hữu một nền ẩm thực độc đáo và có lịch sử lâu đời. Mỗi nền văn hóa lại có những chuẩn mực khác nhau khi nói về ẩm thực, vậy nên các món ăn dưới đây dù ở nhiều nơi coi là kỳ dị, thậm chí đáng sợ nhưng lại là những món ăn truyền thống đáng tự hào tại quốc đảo Iceland.
Ẩm thực Iceland – một nền ẩm thực độc đáo
Nền ẩm thực độc đáo của Iceland có lịch sử lâu đời, với những chất riêng đặc trưng được ảnh hưởng bởi vị trí trí địa lý lẫn văn hóa. Tọa lạc ngay cạnh đại dương, Iceland là quốc đảo nhỏ bé có khí hậu khắc nghiệt, địa chất chủ yếu là đá sỏi cằn cỗi và mùa đông thì kéo dài. Do đó trồng trọt tại đây rất khó khăn; ngũ cốc, rau củ gần như không được sử dụng trong các món ăn truyền thống ở Iceland.
Nhưng đổi lại, việc đánh bắt và nuôi trồng thủy hải sản lại vô cùng phát triển. Vậy nên đặc trưng của nền ẩm thực Iceland là các món ăn từ hải sản như thịt cá mập, cá voi, thịt hải cẩu,… Ngoài ra thì còn có thịt một số loại gia súc như cừu, bò, ngựa và các loài chim biển như chim Lundi (Puffin), chim mỏ quạ, chim mỏ đen,…
Bên cạnh đó, Iceland là một đất nước có nền văn hóa phong phú, độc đáo khi tổ tiên Viking của họ đã định cư trên hòn đảo này từ nhiều thế kỷ trước. Và điều này cũng đã tạo nên ảnh hưởng mạnh mẽ, rõ nét trong nền ẩm thực. Người Viking cổ đại đã sáng tạo ra nhiều cách bảo quản thực phẩm mới lạ như phơi khô, hun khói, ngâm và ướp muối, nhằm có thể sống sót qua mùa đông khắc nghiệt kéo dài. Và cũng giống như thời tiết thì truyền thống ấy vẫn còn được tiếp tục đến ngày nay, trở thành nét riêng đặc trưng trong cách chế biến ẩm thực xứ Iceland.
7 món ăn truyền thống độc đáo ở xứ sở Iceland
Hákarl (cá mập lên men/ cá mập thối)
Hákarl là món ăn truyền thống nổi tiếng nhất, điển hình nhất nhưng cũng bị nhận xét là khó ăn nhất của nền ẩm thực đặc sắc xứ Iceland. Từ nhiều thế kỷ trước, cá mập Greenland đã sinh sống rất nhiều tại vùng biển băng giá của Bắc Đại Tây Dương và trở thành nguồn thực phẩm chính cho cư dân hòn đảo. Nhưng có một vấn đề đó là thịt của loài cá mập này có chứa độc, vậy nên người Viking cổ đại đã nghĩ ra một cách nghe khá ám ảnh đó là để thối thịt cá mập nhằm loại bỏ độc tố trong đó.
Cụ thể, con cá mập được làm sạch, chặt đầu sau đó đem chôn dưới dưới một hố cát rải sỏi từ 6-12 tuần – đủ thời gian để con cá mập có thể lên men. Đồng thời tảng đá nặng được đặt lên phía trên, tạo sức ép để các chất lỏng chứa độc tố như oxit triethylamine và axit uric chảy ra trong quá trình lên men. Sau đó con cá mập được đào lên, cắt thành những lát dài và tiếp tục phơi khô trong vài tháng.
Về hương vị, chắc chắn hákarl không phải món dễ ăn khi lần đầu thưởng thức. Miếng thịt thành phẩm có lớp vỏ khô màu nâu, vị tanh và đặc biệt là mùi rất nồng và khai. Nhiều người gọi mùi của nó như một cuộc tra tấn đối với khứu giác.
Và đến hiện tại, do nguồn thức ăn đã phong phú hơn nên cá mập lên men không còn chiếm chủ đạo trong bữa ăn của người Iceland. Nó trở thành món ăn truyền thống và chỉ thường xuất hiện trong tháng orri (từ giữa tháng 1 đến cuối tháng 2). Tuy nhiên khách du lịch xem hakarl là món ăn bắt buộc phải thưởng thức khi đến Iceland nên nó vẫn được bán quanh năm tại các nhà hàng trên quốc đảo.
Hrútspungar (tinh hoàn của cừu đực)
Hrútspungar, hay nói đơn giản là tinh hoàn của cừu tiếp tục là một món ngon khác trong ẩm thực truyền thống của Iceland và được xem là khó hiểu đối với nhiều người. Tinh hoàn cừu được rửa kỹ, bóc bỏ màng bên ngoài rồi đem ngâm trong váng sữa. Váng sữa chua sẽ được thay thế thường xuyên trong quá trình ngâm để tránh vi khuẩn sinh sôi.
Đến khi tinh hoàn đạt đến độ lên men thích hợp, chúng sẽ được ép lại và kết dính bằng gelatin để tạo thành một khối. Hrútspungar được cắt lát và dùng như một món pate, món khai vị hoặc đồ ăn nhẹ. Hiện tại hrútspungar không còn là món ăn thông dụng mà thường được phục vụ như một đặc sản trong các lễ kỷ niệm. Vì nguồn gốc của nó ban đầu được gọi là “món ăn của dân nghèo” xuất phát từ mục đích không lãng phí bất cứ thứ gì từ động vật.
Hverabrauð (bánh mì lúa mạch đen)
Món bánh mì Hverabrauð có lẽ là món ăn ít trở ngại nhất khi thưởng thức, hơn nữa nó còn có hương vị hấp dẫn khi vừa thơm lại vừa ngọt. Bánh mì đen Hverabrauð còn được gọi với cái tên bánh mì suối nước nóng, bánh mì dung nham hay bánh mì núi lửa bởi cách nướng độc đáo.
Người ta nhào một loại bột gồm lúa mạch đen, bột mì trộn với bột nở, muối nở, sữa bơ, siro và một chút muối. Tiếp đó bột này được đem ủ vào một hộp kim loại, chôn trong cát nóng gần suối nước nóng nướng qua đêm. Thành phẩm là món bánh mì mềm, xốp, ẩm có kết cấu gần giống bánh bông lan. Hverabrauð thường được ăn nóng và dùng kèm mứt, bơ, pho mát hay cá ngừ, cá hồi hun khói…
Harðfiskur (cá khô)
Harðfiskur là một món ăn truyền thống phổ biến tại Iceland và là phần quen thuộc trong bữa ăn hàng ngày của người dân quốc đảo trong nhiều thế kỷ. Về cơ bản thì đây là cá khô (thường là cá tuyết, nhưng đôi khi cá tuyết và cá tuyết chấm đen). Cá được mổ ruột sạch sẽ rồi treo lên các khung gỗ ngoài trời, làm khô bằng không khí lạnh của Bắc Đại Tây Dương.
Đến khi khô hoàn toàn, cá trở nên rất cứng và có màu vàng. Tất nhiên không thể ăn ngay như vậy được mà nó cần được giã bằng một cái vồ cho đến khi đủ mềm để có thể ăn được. Nếu ghé thăm vùng nông thôn của Iceland, bạn có thể dễ dàng bắt gặp những hàng harðfiskur đang phơi khô ngoài trời, bốc mùi thum thủm trong không khí. Dù vậy nhưng so với món cá mập thối, món cá khô này lại khá dễ ăn và hợp khẩu vị nhiều người. Thịt cá vừa dai vừa mặn sẽ khiến bạn khi đã ăn là chẳng muốn dừng lại nữa.
Svið (đầu cừu)
Món đầu cừu có bề ngoài hơi đáng sợ này khiến cho nhiều người không khỏi e ngại khi thưởng thức. Cũng giống như món tinh hoàn cừu, Svið được sinh ra với mục đích không lãng phí bất cứ bộ phận nào của gia súc. Mặc dù ngày nay đã ít phổ biến hơn, song bạn vẫn sẽ có thể bắt gặp món đầu cừu trong những dịp đặc biệt.
Đầu của con cừu trước tiên được thui bằng lửa để loại bỏ lông và lớp lông bên ngoài. Sau đó, nó được mở ra để lấy não. Tiếp theo đun sôi đầu cừu trong một giờ hoặc hơn. Khi bày trên đĩa, đầu cừu sẽ còn nguyên răng và mắt, thường được phục vụ với khoai tây hoặc củ cải nghiền. Khi thưởng thức, bạn lấy dao nạo dần vào phần da và thịt đầu của con cừu để ăn và phần lưỡi cùng thịt dưới hàm được xem là phần ngon nhất của món này.
Blóðmör (bánh pudding máu)
Blóðmör là phiên bản bánh pudding của riêng xứ Iceland và được gọi bằng cái tên nghe có phần ghê rợn: Pudding máu. Blóðmör được tạo ra bằng cách trộn bột yến mạch/bột mì cùng máu, những phần thịt và mỡ xung quanh nội tạng, đem nhồi vào túi làm từ dạ dày cừu rồi luộc chín.
Một số người thích ăn Blóðmör nóng cùng khoai tây luộc hoặc nghiền. Số khác lại thích ăn nguội cùng ít cháo hoặc dùng kèm bánh mì. Tuy nhiên ngày nay món Blóðmör được biến tấu với một cách khác được nhận xét là ngon miệng hơn: Chiên chín bánh và rắc thêm chút đường, quế rồi thưởng thức.
Lundi/Puffin
Chim Lundi (tên khác Puffin) là một loài chim nhỏ nhắn với chiếc mỏ sặc sỡ. Là loài chim dễ thương đại diện cho Iceland nhưng Lundi lại cũng là một món ăn quen thuộc tại đất nước này. Tuy nhiên trong vài năm gần đâu độ phổ biến đã giảm dần do số lượng loài chim này đang trở nên khan hiếm.
Cách dùng truyền thống của món ăn này gây nhiều tranh cãi khi tim của chim puffin sẽ ăn ngay lúc còn ấm, ngay khi vừa được lấy ra từ lồng ngực con chim khi còn sống. Ngày nay, loài chim này thường được chiên, nướng hoặc theo phong cách Iceland thực sự – luộc trong váng sữa.
Wanderlust Tips | Cnet