Đối với người dân miền biển, lễ hội Nghinh Ông đã trở thành một nét đẹp văn hóa riêng biệt. Họ tin rằng Cá Ông sẽ đem đến may mắn và phù hộ cho họ làm ăn thuận lợi.

Lễ hội Nghinh Ông còn được gọi là lễ tế cá “Ông”, lễ cầu ngư, lễ rước cốt “Ông”, lễ nghinh Ông Thủy tướng…mặc dù nhiều tên gọi nhưng tất cả đều có chung quan niệm rằng “Cá Ông” là một sinh vật linh thiêng, vị cứu tinh cho ngư dân mỗi khi gặp nạn. Khi tham gia, bạn sẽ được trải nghiệm phần lễ và phần hội hấp dẫn khiến bạn không quên được. 

Nguồn gốc của lễ hội

Lễ hội kéo dài từ Quảng Bình trở vào khu vực phía Nam. Đây được xem là một nét văn hóa tín ngưỡng của cư dân ven biển Việt Nam. 

Theo lịch sử ghi chép, lễ hội Nghinh Ông và tục thờ Cá Ông có nguồn gốc từ người Chăm. Được du nhập vào Việt Nam từ lâu đời. Sau khi trải qua giai đoạn bản địa hóa, tục Cá Ông đã trở thành tín ngưỡng của người Hoa và người Việt. 

Dựa trên truyền thuyết của người Chăm: “Một vị thần tên là Cha-aih-va, sau khi khổ luyện vì nôn nóng trở về xứ sở, ông đã cãi lời thầy, rồi biến thành cá Voi rời đi. Mỗi khi có thuyền gặp nạn, vị thần đều đến để giải cứu”.

Ngoài ra, người Kinh còn truyền miệng nhau một truyền thuyết: “Cá voi là do Phật bà Quan Thế Âm Bồ Tát xé áo thành muôn mảnh để cứu vớt chúng sanh”.

Trong lịch sử triều Nguyễn có ghi lại: “Khi Chúa Nguyễn Ánh bôn tẩu ngoài đảo Phú Quốc đã bị bão làm đắm thuyền. Ông đã cầu xin và được cá voi cứu giúp. Khi được phục vị, vua Gia Long đã phong chức cá Voi là “Nam Hải Cự Tộc Ngọc Lân Thượng Đẳng Thần” và cho lập miếu thờ để thể hiện tấm lòng.

Thời điểm diễn ra lễ hội trong năm

Tùy từng khu vực, lễ hội Nghinh Ông sẽ có thời gian khác nhau. 

Khu vực Vũng Tàu, lễ hội sẽ diễn ra vào ngày 15/8 – 18/8 âm lịch hằng năm tại Khu du lịch đình thần Thắng Tam. 

Khu vực Cà Mau, lễ hội được tổ chức trong 3 ngày 14, 15, 16 tháng 2 âm lịch tại cửa sông Ông Đốc, huyện Trần Văn Thời.

Khu vực Tiền Giang, sẽ được tổ chức tại Đình thần xã Kiểng Phước vào mùng 9, 10 tháng 3 hằng năm. 

Khu vực Cần Giờ, lễ hội được tổ chức từ ngày 14 – 17/8 âm lịch…

Lễ hội có những hoạt động gì?

Dù cho lễ hội Nghinh Ông có tổ chức bất cứ đâu thì cũng đều có 2 phần bắt buộc là phần lễ và phần hội. Cùng Wanderlust Tips khám phá xem có gì thú vị trong hai hoạt động này nhé!

Phần lễ

Phần lễ gồm hai phần chính là lễ tế và lễ rước kiệu của Nam hải tướng quân, xuống thuyền rồng ra biển. 

Lễ rước kiệu rất quan trọng, các ngư dân tham gia từ sáng sớm với quần áo chỉnh tề cùng những lễ vật đã chuẩn bị sẵn. Trước cửa nhà, người dân đều lập sẵn bàn thờ và mâm cỗ gồm có rượu, trà, muối, gạo, hoa quả để chờ nghinh Ông về. 

Ở bờ biển, các ghe tàu đều được neo sẵn để tham dự lễ Nghinh Ông. Trên tàu được trang trí cờ hoa màu sắc, mỗi tàu đều có mâm lễ gồm có gà, vịt, heo quay…chuẩn bị sẵn sàng ra khơi cúng Cá Ông. 

Sau khi diễn ra phần rước lễ, lễ tế được tiến hành với các nghi thức cổ truyền. Các hoạt động cầu an, xây chầu hát bội lần lượt diễn ra. 

Phần hội

Khác với sự trang nghiêm của phần lễ, phần hội diễn ra với các hoạt động sôi nổi, vui chơi, giải trí như bắt vịt trên biển, thả chài, đá bóng cà kheo, trói cua…Một số nơi còn diễn ra các hoạt động như chạy đua, bóng chuyền bãi biển, cờ tướng, triễn lãm nghề biển và các làng nghề khác của địa phương. Với các hoạt động đa dạng nhằm qua đó thu hút được nhiều du khách đến tham gia và vui chơi.

Lễ hội Nghinh Ông mang đậm văn hóa người dân miền biển. Với mong ước mưa thuận, gió hòa, làm ăn thuận lợi. Đây cũng là dịp ngư dân tỏ lòng biết ơn với Cá Ông và vui chơi sau một năm làm việc chăm chỉ. 

Wanderlust Tips | Cnet