Những chú cá bống thệ béo tròn, thơm ngon được coi là loài thủy sản quý hiếm, giàu dinh dưỡng ở Huế. Người Huế sành ăn ai cũng biết món cá này xưa kia chỉ dành để tiến Vua.

Cá bống thệ, người Huế hay gọi tắt là cá thệ, được đánh bắt ở các bãi trống trên phá Tam Giang. Cá thệ rất nhỏ, con to nhất cũng chỉ bằng ngón tay cái, sống trong các hang hốc ở tầng đáy các đầm phá. Chúng rất nhạy cảm với âm thanh nên thường ẩn nấp trong các đám rong rêu, rất khó phát hiện. Để bắt được cá bống thệ thì phải cần đến những ngư dân có kinh nghiệm dày dặn, hiểu được đặc tính của loài thủy sản này theo chu kỳ lên xuống của con nước.

Những con cá bống thệ béo tròn, thơm ngon giờ đây ngày càng hiếm có do sinh thái ở phá Tam Giang thay đổi. Mỗi ngày loại bống thệ về chợ Đông Ba chỉ có vài ba chục ký, muốn mua được phải đi chợ thật sớm. Ngư dân thường đánh bắt thủ công với số lượng không nhiều, cá thường được bán với giá trung bình từ 200.000đ/kg và phố biến trong các nhà hàng lớn, phục vụ khách du lịch.

Những người Huế sành ăn ai cũng biết, cá thệ ngày xưa chỉ đem tiến vua. Theo nhà nghiên cứu Nguyễn Đắc Xuân, không phải vị vua nào ở Huế cũng thích ăn cao lương mĩ vị. Có những vị vua chỉ thích ăn các món ăn dân dã như ruốc sả, rau muống luộc. Chẳng hạn, vua Duy Tân, vua Bảo Đại đều có món cá bống thệ kho rim hay canh chua cá bống thệ trong bữa ăn của mình.

Để làm cá bống thệ kho rim, cá được làm sạch rồi nêm nước mắm, đường, tiêu, nước màu, ớt nguyên trái ướp chừng một giờ, trước khi ăn cho vài muỗng dầu ăn, tuyệt đối không cho nước. Cá kho lửa nhỏ khoảng một giờ mới xong, lúc đó, con cá khô sắt lại, mà không bị quá cứng, màu vàng cánh gián thật đẹp mắt.

Còn khi làm món canh chua, người Huế thường cho một chút muối vào xát nhẹ để hết lớp vảy mỏng và nhỏ, cắt đầu rồi rửa sạch. Cá được ướp cùng với nước mắm, hạt tiêu, hành, ớt giã nhỏ cho khử bớt mùi tanh rồi để chừng 30 phút, ngấm gia vị. Nước dùng để nấu cá gồm cà chua cắt theo múi, thơm (dứa) cắt lát mỏng, thêm chút gia vị cho vừa miệng rồi đun sôi. Trút cá bống thệ đã được ướp gia vị vào nước sôi khoảng 3 phút là chín. Sau đó, người ta cho thêm hành lá, rau răm, rau mùi vào để dậy vị thơm.

Với một vùng sinh thái đặc thù đầm phá, thiên nhiên đã ưu đãi cho “xứ Huế” một nguồn thủy sản vô cùng phong phú về chủng loại, quý hiếm và giàu giá trị dinh dưỡng, rất thơm ngon khi chế biến mà không phải ở đâu cũng có được.

Wanderlust Tips | Cinet